بیشتر علاقمندان به غارنوردی ترجیح می دهند برای غارنوردی در غارهایی باشند که برای آنها شناخته شده و به نوعی اطلاعاتی- ولو اندک – از آنها داشته باشند. تصمیم گیری برای مدیریت برنامه، تجهیزات مورد نیاز، سختی کار و مدت زمان از جمله فاکتورهایی هستند که سبب بوجود آمدن این علایق شده است. اما جمعیت نسبتا کمتری وجود دارند که برای یافتن غارهای ناشناخته و بررسی نشده تلاش می کنند و خواستار یافتن غارهایی هستند که کمتر کسی آنها را شناسایی و کشف نکرده است.یافتن غارهای جدید معمولا با آشنایی اندکی در منطقه معینی و با این نظر که غارهای کشف نشده دیگری وجود دارند، انجام می گیرد. جستجو می تواند مشکل و طولانی باشد بنابراین شما بایستی مقداری عزم و بردباری در کارتان داشته باشید و چه بسا که حتی بعد از زمانی طولانی و خسته کننده نتایج باز هم به دلخواه شما نباشد.
مراحل انجام کار
پژوهش :
اولین گام داشتن یک پیش زمینه در منطقه ای که می خواهید پژوهشتان را آغاز کنید، می باشد. به عنوان مثال استفاده از نشریاتی که در مورد غارهای مشهور منطقه توضیحاتی آورده اند، مطالعه گزارش برنامه های گروههای کوهنوردی و غارنوردی و صحبت کردن با کسانی که تجربه غارنوردی در غارهای منطقه را دارند. استفاده از نقشه های توپوگرافیک و زمین شناسی قدم بعدی می باشد. نخست برای شناسایی مناطقی که استعداد داشتن غار در آنجا وجود دارد مانند گودالها، چاله ها و فرو رفتگی ها که از لحاظ فرم به غارها شباهت دارند و همچنین مشخص شدن محل غارهای شناخته شده منطقه در روی نقشه. نقشه های توپوگرافی به راحتی در دسترس هستند و با مطالعه آنها شما می توانید اندازه وسعت منطقه مورد بررسی را در کنترل داشته باشید و از طرفی می توانید مالکان آنها را شناسایی و برای گرفتن اجازه نامه ها و مجوزها اقدام کنید. برای بدست آوردن اطلاعات در مرحله پژوهش، شما می توانید با کشاورزان، ماهیگیران، گردشگران، شکارچیان، معدنچیان، ساکنین بومی ناحیه و حفارهای کابلهای تلفن و ... صحبت کنید و از اطلاعات آنها استفاده کنید. شما حتی می توانید مثل یک کارآگاه آماتور دست به تحقیقات دیگری هم بزنید! بررسی در ادارات ثبت و کتابخانه ها، و صحبت با روزنامه نگاران و از منابعی همچون تاریخ محلی، روزنامه خاطرات، روزنامه های قدیمی، زمین شناسان و جغرافیدانان محلی استفاده کنید.
- حرکت مرزبندی شده :
بخش دلنشین کار در این مرحله آغاز می شود. کار میدانی و پیمایش سطحی برای یافتن علایمی که استعداد وجود غار در آن منطقه را نشان می دهند. مثل گودالها و یا توده ای از درختان یا علفهای مشکوک در زمین. آشنایی اندکی با علم زمین شناسی کمک خوبی در این مرحله برای شماست. یکی از روشهای اصولی، جستجو گروهی با تعداد نفرات تا حد امکان زیاد می باشد. با حرکت در فواصل نزدیک بهم احتمال ندیدن گودالهای کوچک و دهانه هایی که با گیاهان پوشیده شده بسیار کم خواهد شد. در بیشتر اوقات شما یک دهانه آشکار و زیبا را پیدا نخواهید کرد بنابراین برای بررسی و کاوش در حفره هایی که دارای جریان هوا هستند، دامنه ها و گذرگاههای گلی که احتمال می دهیم غاری در پشت آن قرار گرفته، باید آمادگی لازم را داشته باشید.اگرچه جستجو برای پیدا کردن غارها یکی از مهیج ترین و جذاب ترین قسمتهای غارنوردی است اما گاهی نا امیدکننده ترین هم می تواند باشد زمانی که پس از جستجو و تلاشهای فراوان به نتیجه ای که می خواستید نرسیدید. این مرحله می تواند در یک روز زیبای آفتابی زمستانی انجام بگیرد، زمانی که برگی بر روی درختی وجود ندارد و بوته ها در حداقل مقدار تراکم هستند و احتمال اینکه شاید شما بتوانید قطعه زمینی را پیدا کنید که برف در آنجا ذوب شده باشد و یا دیدن بخاری که از دهانه غاری خارج شود.
در جستجوی چه عوارض و چیزهایی بر روی زمین باشیم؟
- چاله ها،گودالها و حفره ها:
که درون آنها تاریک و تیره است به احتمال می توانند محل ورودی به غاری باشند.
- گودالها یا زمینهای فرو ریخته
شده: گودالهای کم عمق یا عمیق در روی سطح زمین نشان دهنده جایی است که سنگ آهک فرسوده شده و احتمال دارد ارتباط دهنده مسیری به تالاری زیر زمینی باشد. بیشتر این گودالها کوچکتر از آن هستند که در نقشه های توپوگرافیک نمایش داده شوند بنابراین تنها راه یافتن آنها از طریق جستجو و بررسی میدانی می باشد
- سنگ آهک هایی که زمین سربیرون آورده اند: بخش بیرونی سنگ آهکی که در زیر پوسته زمین قرار گرفته نشاندهنده این است که ضخامت خاک آن منطقه نازک است. از طریق بررسی کردن سنگهای آهکی، می توان به آسانی دهانه های آشکار یا شکافهای کوچک تعیین محل شوند. در بیشتر مناطق کوهستانی، سنگهای آهک ممکن است با سنگهایی از جنس سخت تر دیگر در یک امتداد کشیده شده باشند. در این حالت آب روی سطح زمین فرصت حل شدن در سنگ آهک را دارد و غارها بدین صورت امکان شکل گیری دارند.
- سوراخها یا سینکهایی که جریان آب در آنها فرو می رود:
ناپدید شدن جریان آب در فرو رفتگی های سطح زمین نشانده این است است که آب بطور یقین به جایی وارد می شود. به دنبال جایی باشید که جریان آب سطحی به حفره یا گودالی که بستر آهکی دارند وارد می شوند. در بیشتر اوقات برای این حالت نیازمند به یک حفاری مناسب برای دسترسی به غاری که در زیر وجود دارد، می باشد. بسته به حجم جریان آب و تناوب طغیانها، سنگها و آوارها می توانند این مسیرها را مسدود کنند. حتی یک نهر کوچک می تواند تالار قابل ملاحظه غاری را در زیر سطح زمین ایجاد کند که این تالار هدایتگر به شبکه بزرگتری باشد.
- چشمه هایResurgences (آبهایی که از کارستها بیرون می آیند. این آبها اگرچه بصورت چشمه هستند اما چون از لایه های خاک،شن و... عبور نمی کنند فیلتر نشده می باشند ): وقتی جریان آبی از طریق گودالها و فرورفتگیها وارد زمین می شوند می بایست از نقطه دیگری از زمین خارج شوند.(معمولا از چشمه های کارستی). اما مسیر این جریان آبهای زیرزمینی همیشه آشکار و مشهود نیست. اغلب این چشمه ها، آب را در محلی که مایلها با نقطه ورود فاصله دارند تخلیه می کنند. این چشمه ها و نواحی اطراف آن یکی از گزینه های خوب برای یافتن دهانه ها و محلی برای حفاری می باشند.
- نهر خشکی که در هوای بارانی جریان در آن وجود دارد: در لایه های سنگهای کارستی، گاهی اوقات جریان شبکه آبهای زیرزمینی با آبهای سطحی بصورت موازی پیش می روند. در زمانهایی که بارش کم است یا اصلا بارشی وجود ندارد، این جریانهای سطحی به علت جذب آب به لایه های زیرسطحی، کاملا خشک می شوند. در زمانهایی که هوا بارانی است، مجاری زیرسطحی نمی توانند تمام حجم آب را هدایت کنند بنابراین نهرهای سطح زمین هم بخشی از این آبها را هدایت می کنند. در نواحی سنگ آهکی این نهرهای خشک می توانند یک منبع خوب برای یافتن ورودی مجراهای زیرسطحی باشند.(غار)
- جریان هوا: به علت متفاوت بودن دما و فشار هوا، بیشتر غارهای بزرگ دارای نوعی تنفس می باشند. جریان هوا به بیرون یا داخل یک غار معمولا نشاندهنده اینست که فضای خالی و بزرگی
درون زمین وجود دارد. تنفس غارها، در نتیجه روندی برای برابر شدن دما و فشار هوای داخل غار با بیرون غار ایجاد می شود. جریان ملایم هوای خنک در لابلای سنگها در تابستان و جریان هوای گرم(بخار آب) در زمستان نشان دهنده فضای تالاری در زیرزمین می باشد. جریان هوا می تواند در نواحی اطراف دهانه غار دمای ثابتی را ایجاد کند که این امر باعث بوجود آمدن قشر ضخیمی از خزه ها در آنجا می شود.
- برفهای ذوب شده: تکه های برف ذوب شده نشاندهنده وجود یک جریان هوای گرم از گودالهای زیرسطحی می باشند. در زمستان در اطراف جایی که برفها زودتر ذوب شده اند به جستجو بپردازید که اغلب در جلوی دهانه غارها هستند. دمای داخل غار در زمستان بیشتر از بیرون هست و گرمای هوای آن باعث ذوب سریعتر برفها می شوند. گاهی اوقات شما می توانید مه ای که به بیرون متصاعد می شود را مشاهده کنید. (همانطور که در بالا اشاره شد).
- ثبت و گزارش:
اگر شما دهانه یا حفره ای را یافتید بایستی از این مطمئن شوید که می توانید برگردید و آنرا دوباره پیدا کنید. بهترین وسیله برای ثبت آنها استفاده از دستگاه جی پی اس و نوشتن عوارض طبیعی و علایم اطراف است. همچنین لوازمات و تجهیزاتی را که به احتمال مورد نیاز برای غارنوردی لازم هست را یادداشت کنید. می توانید با دادن مشخصات آنها به سازمانهای مربوطه
مطمئن شوید که غار قبل از این توسط کسی اکتشاف نشده.
بعد از پیدا کردن یک غار مخفی و جدید چه اقداماتی باید انجام شود ؟
- محل پیدا شده را گم نکنید.
اگر امکان علامتگذاری بر روی نقشه توپوگرافیک وجود داشته باشد یا جی پی اس در دسترس است، محل یافت شده را ثبت می کنیم. اگر نقشه و جی پی اس در دسترس نیست با استفاده از عوارض طبیعی و نشانه گذاری و یا به طور ساده تر چگونگی دسترسی به دهانه را یادداشت می کنیم. شاخ و برگ درختان و پوشش گیاهی در فصول بهار و تابستان به راحتی می توانند نشانه ها و چشم اندازی را که در زمستان مشاهده و یادداشت کرده بودید را محو کنند. پس توجه داشته باشید یافتن یک دهانه علامت گذاری شده در این فصول تا چه حد می تواند تعجب برانگیز باشد.
- گردآوری نیروی کمکی:
هیچوقت به تنهایی غارنوردی نکنید. غارنوردی رشته ای است که برای انجام آن می بایستی گروهی انجام شود. اگرچه بررسی میدانی و پیدا کردن دهانه ها با انجام اقدامات ایمنی می تواند به صورت فردی انجام گیرد اما برای پیمایش و شناسایی آن باید با گروه آن را انجام داد.
- تماس با سازمان مربوط به غار و غارنوردی:
اگر دهانه به صورت علنی و قابل رویت باشد، احتمال این هست که غار پیش از این توسط سازمان مربوطه ثبت شده باشد. اما اگر دهانه غیر قابل رویت و در نقطه ای دور واقع شده باشد غار ممکن است بکر و دست نخورده باشد. با دادن اطلاعات کامل و جامع می توانید از ثبت بودن یا نبودن غار مربوط در دیتابیس سازمان فوق مطمئن شوید.
- گزارش برنامه:
اگر غار کشف شده، در دیتابیس سازمان ثبت نشده باشد، احتمالا تقاضا برای ثبت آن وجود خواهد داشت. با نوشتن گزارش برنامه یا پرکردن فرمها و ارایه آنها به سازمان مربوطه برای ثبت غار کشف شده، این امر امکانپذیر خواهد بود.
توصیه مفید:
غارنوردی ورزشی آسان و راحت نیست. بخاطر داشته باشید اگر چه غارنوردی می تواند خطرناک باشد اما با تجهیزات مناسب، آموزش و همراهی گروهی باتجربه، غارنوردی خطرناکتر از سایر ورزشهای دیگر نخواهد بود.
گردآوری و ترجمه
آزاد: طاهر شاهواری
آزاد: طاهر شاهواری
